Ахметова Улжан Төлегенқызы
Ахметова Улжан Төлегенқызы Тарих ғылымдарының докторы
Байланыс телефондары: +87014617147
Email.: ulzhan.a67@mail.ru Білімі, ғылыми дәрежесі және атағы: 1984-1989 жылдар аралығы Гурьев педагогика институты тарих-филология факультетін бітірген. (Қазіргі Х. Досмұхамедов атындағы Атырау университеті). Мамандығы тарихшы, біліктілігі тарих, қоғам тану және советтік право пәнінің мұғалімі. Білімі жоғары. А. Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университетінің 1999-2002 жж. аспиранты. 2002 жылы 28 маусымда тарих ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін 07.00.02. – Отан тарихы (Қазақстан Республикасының тарихы) мамандығы бойынша диссертация қорғады. 2002 ж. тарих ғылымдарының кандидаты. 2010 жыл 29 қазанында 07.00.02. – Отан тарихы (Қазақстан Республикасының тарихы) мамандығы бойынша тарих ғылымдарының докторы ғылыми дәрежесін алу үшін даярланған диссертациясын қорғады. 2011 жылдан тарих ғылымдарының докторы. Негізгі ғылыми бағыты. Ғылыми зерттеулері жалпы Қазақстан территориясындағы мемлекеттілік тарихы, ХҮІІІ – ХХ ғасырлардағы тарихи оқиғаларға арналған. Онда Қазақ мемлекеттілігінің саяси тарихы, экономикасы, әлеуметтік жағдайы, Ресей мемлекетінің қазақ жеріндегі жүргізген саясатына қарсы қозғалыстар, қазақ мемлекеттілігінің саяси билігінің шайқалуы, ел басқарған жеке тұлғалар, олардың қазақ мемлекеттілігін сақтап қалу үшін жүргізген шаралары, патшалы Ресей үкіметінің қазақ елін отарлау бағытындағы ғылыми зерттеулері, бірнеше экспедицияға қатынасқан ғалымдар, мамандар, әскерилер, олардың ғылыми зерттеулерінің қорытындылары, Орынбор Ғылыми мұрағаттық комиссиясының тарихы, қазан төңкерісіне дейінгі архив, музей, кітапхана ісінің қалыптасуы ғылыми мекеме жұмысына қатысқан қазақ ағартушылары, олардың ХХ ғасыр басындағы мемлекеттілікті қайта жаңғырту әрекеттері, Кеңестік Қазақстанның қуғын-сүргін ЕТЛ тарихы, өлке тарихына қатысты зерттеулер, өзге де тарихи оқиғалар ғылыми зерттеу тарихи аумағына алынған. Негізгі ғылыми бағдарламаларға арналған ғылыми гранттар: 2005 жылдан әртүрлі Ғылым Комитеті жариялаған конкурстық ғылыми жобаларға қатысып келеді: - ҚР БжҒМ Ғылым Комитеті гранттық қаржыландырған «Қазақстандық Каспий: Тарихы. Орны. Саяси маңызы» 2005-2007жж. ғылыми жобаның аға ғылыми қызметкері (Жоба жетекшісі т.ғ.д., профессор Ә.Қ. Мұқтар). - ҚР БжҒМ Ғылым Комитеті гранттық қаржыландырған «ХҮІІІ - ХХ ғасырлардағы Қазақстанды зерттеген ғылыми қоғамдар мен мекемелер: тарихы, зерттеу бағыттары және маңызы» 2012-2014 жж. ғылыми жоба жетекшісі. -ҚР БжҒМ Ғылым Комитет гранттық қаржыландырылған жобасына «Қазақ Хандығы құрылымындағы билер, батырлар, тархандар, жасауылдар, қожалар институттары: олардың қызметі және жойылуы (XV-XIX ғ.)» (2018-2020 жж.) жобасының бас ғылыми қызметкері, жауапты орындаушысы. (Жоба жетекшісі т.ғ.д., профессор Ә.Қ. Мұқтар) -ҚР БжҒМ Ғылым Комитетінің гранттық қаржыландырылған АР08856940 «ГУЛАГ жүйесіндегі Прорва және Астрахань лагерлері: «тарих, естелік, тағылым (1932-1950 жж.)» (2020-2022 жж.) атты ғылыми жоба жетекшісі. -ҚР Мәдениет және спорт министрлігінің бағдарламалық-нысаналы қаржыландырылған «Қазақстанның батыс өңіріндегі Алтынордалық қалалар, көне керуен жолдары және керуен-сарайлар: пәнаралық зерттеулер (ХІІІ-ХҮ ғғ.)» атты (2021-2023жж.) атты ғылыми жоба жетекшісі. Кәсіби қызмет: Кәсіби жұмыс өтілі 39 жыл, оның ішінде жоо жұмыс өтілі 26 жыл. 1989 жылдан 1997 жылға дейін түрлі оқу ағарту мекемелерінде мұғалімдік қызмет атқарған. 1997-2003 оқу жылдар аралығында А.Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университетінің Отан тарихы кафедрасының аға оқытушысы. 2003 – 2011 жж. Х. Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университетінің Қазақстан тарихы кафедрасының аға оқытушысы. 2004-2005, 2007-2008 оқу жылдары аталған оқу орнының аға ғылыми қызметкері. 2011-2015 жж. М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінің Қазақстан Республикасы тарихы кафедрасының доценті. 2015 жылдың 1 қыркүйегінен «Мұнай және газ» институты жанындағы «Экономика және әлеуметтік-гуманитарлық ғылыми-зерттеу орталығының» бас ғылыми қызметкері және «Қазақстан тарихы және әлеуметтік-гуманитарлық» кафедрасының доценті. 2016 жылдан Х. Досмұхамедов атындағы Атырау университетінің Қазақстан және дүниежүзі тарихы кафедраның қауымдастырылған профессоры, 2022 жылдан кафедра профессор м.а. Марапаттары: ҚР Ғылым және Жоғары Білім Министрлігінің «Ғылымға сіңірген еңбегі үшін» төсбелгісі (2014ж.). «Жоғары оқу орнының үздік оқытушысы» (2014ж.). Ғылыми тағылымдамалар: Ресей Федерациясы Санкт-Петербург мемлекеттік университеті (2015ж.), Қытай Халық Республикасының Үрімші қаласындағы Ғылым Академиясы жанындағы Тарих ғылыми-зерттеу институты (2015ж.), Оқытатын курстары: «Қазақстан тарихының тарихнамасы», «Тарихнама», «Тарихи өлкетану», «Тарихты зерттеуге кіріспе», «Источниковедение истории Казахстана», «Қазақстан тарихы деректемесі», «Қазақстан тарихы тарихнамасы мен деректемесі», «Ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізу және ұйымдастыру негіздері» (3 курс, 2 курс, курс (301, 302) қазақ топтарына), (6В01601- История, пед., 301г. р.о., 4ж., 3ж. 2к. курс) (5В011400, 5В020300-тарих гуманитарлық (401, 401) қазақ, орыс топтары). Магистратураға «Тарихнама мен деректанудың теориялық-әдістемелік мәселелері», «Ғылыми-зерттеуді ұйымдастыру және жоспарлау», «Тарих ғылымының әдістемесі», «Қазіргі тарих ғылымындағы пәнаралық әдістер», «Тарих методологиясы» оқу әдістемелік кешенін даярлап, сабақ беріп келеді. Монографиялар: 1.Арынғазы хан (1786-1833) - Ақтөбе: «А-Полиграфия» ЖШС, 2004. -168 б. 2. Орынбор Ғылыми мұрағаттық комиссиясы-Алматы: «Арыс баспасы», 2013. - 320 б. 3. Ресейдің Қазақстанды зерттеуі: тарихы, бағыттары, нәтижелері (ХІХ – ХХ ғғ.). -Астана: «Самрад» баспасы, 2014.-150 б. 4. Қазақ Хандығы құрылымындағы билер, батырлар, қожалар, жасауылдар, аталықтар жəне тархандар институттары / Монография. – Алматы: «Арыс» баспасы, 2020. - 250 б. (Авторлық бірлікте). Библиографический указатель 5. Периодические издания Российских научных обществ и учреждений, труды их членов по изучению Казахстана (ХІХ – нач. ХХ вв.) (библиографический указатель) -Уральск: Редакционно-издательский центр ЗКГУ им. М. Утемисова, 2014. – 170 с. Кітап: 6. Өлке тұлғалары тарихынан (ХҮІІІ-ХІХ ғғ.)./ Кітап– Алматы: «Арыс» баспасы, 2020. - 111 б. (Авторлық бірлікте) Материалдар және құжаттар жинағы: 7. Лагерная система в Прикаспийском регионе Казахстана (1932-1953гг.): Сборник документов и материалов. -Алматы: Издательство «Арыс», 2022. -376с. (Авторский сборник) Оқу құралдары: 8. Қазақстанды зерттеген ғылыми қоғамдар мен мекемелер тарихы (ХІХ – ХХ ғғ.). -Орал: М. Өтемісов атындағы БҚМУ Баспа Орталығы, 2014. -156 б. 9. Научные общества и учреж-дения (ХІХ – нач. ХХ вв.): история и деятельность по изучению Казахстана. -Алматы: «Арыс баспасы», 2015.- 204 с. (Сооавторстве Н.М. Тукешовой) Электронды оқыту құралдары: 10. Қазақстанды зерттеген ғылыми қоғамдар мен мекемелер тарихы (ХІХ-ХХ ғғ.) Электронды оқыту құралы (қазақша): - Орал: М.Өтемісов атындағы БҚМУ, 2014. – 500 Mb. (Ж.К. Мухангалиевамен біріге). 11. «Научные общества и учреждения (ХІХ-нач.ХХвв.): история и деятельность по изучению Казахстана» Электронные учебное пособие. - Уральск: Издательский центр ЗКГУ им. М.Утемисова, 2016. – 500 Mb. (Сооавторстве Н.М. Тукешовой) Таңдалған басылымдар (соңғы 5 жыл) Ғылыми зерттеулер тізіміне 200-ден аса жарияланымдар кіреді. 5 монография, 2 оқу құралы, 2 электронды оқулық, 1 материалдар және құжаттар жинағы, 1 Библиографиялық көрсеткіш, 1 кітап және 200-ден астам ғылыми мақалалары жарық көрді. Оның 5-і Scopus қорына енген жоғары импакт-факторлы ғылыми журналдарда жарық көрген. - Н.К. Арзютов ортағасырлық Сарайшық қаласын зерттеуші / М.Өтемісов атындағы БҚМУ Хабаршысы. Ғылыми журнал. - Орал, 2018.- №4(72). – 279-289б. (Мұқтар Ә.Қ., Сәрсенбаев Е.С.); - Сарайшық қаласы / Отан тарихы. -2020. -№3(91). -41-51 б. (Муктар А., Джумабаев А.); - Значение трудов К.Л. Есмагамбетова в исследовании истории Казахстана \ Вестник Прикаспия: Археология, история, этнология. ФГБОУ ВО «Калмыцкий государственный университет имени Б.Б. Городовикова. -2020. -№7. -С.612 (Муктар А.); - Средневековый Сарайшык в истории Золотой Орды и Казахского ханства (ХІІІ - XVI вв.) /Вестник Прикаспия: Археология, история, этнология. ФГБОУ ВО «Калмыцкий государственный университетимени Б.Б. Городовикова. -2020. -№7. – С.22-28 (Муктар А., Джумабаев А.); -С.П.Толстовтың археологиялық зерттеулері/ «Кушаев оқулары – 2021» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдар жинағы. 2021 жыл 27 қаңтар. Орал: М.Өтемісов атындағы БҚУ, 2021. -201бет. (Байгалиев Ж.); -Ulzhan Akhmetova. Historiography of the History of Tarkhan institute (Article) ASTRA Salvensis, Supplement no. 1/2021 Pages 161-172 Рейтинг CiteScore 2020: Процентиль (квартиль) History – 94 (Q1) (Muktar, A.K., Ismailov, S., Zhussupov, R., Zhumabayev, A.); -Ulzhan Akhmetova. Diplomatic Activity of Khan Bukey Barakuly in the 80-s of the XVIII – first quarter of the XIX centuries (based on Russian Archival Materials) Bylye Gody. 2021. 16 (2) С.543-555 Рейтинг CiteScore 2020: Процентиль (квартиль) History – 88 (Q1) (Abilseit Muktar, Ruslan Zhusupov, Serikzhan Ismailov); -Вопросы историографии формирования и функционирования системы ГУЛАГ. /Вестник КазНПУ имени Абая. Научный журнал. 1(68)2021 - Алматы. – С.198-203. (Исмаилов С.С.); - «Прорва-Астрахань лагерлері тарихы архив деректерінде» / Отан тарихы №4(96) 2021. -136-149 бб. (Мұқтар Ә., Жумабаев А.); - Прорва-Астрахань лагерлері тарихы Атырау облысы архивтерінде /М.Өтемісов атындағы БҚУ Хабаршысы. – 2021. – №1(81). – 295-305б. (Джумабаев А.); -Промышленно-финансовый план развития Прорвинского исправительно-трудового лагеря на 1939 год (на основе архивных документов) / Вестник КазНПУ имени Абая. Серия «История и политико-социальные науки». – 2022. – № 3(74). – С.95-104 (Исмаилов С.С.); - Влияния географических факторов на территориально-организационную структуру и хозяйственную деятельность Прорвинского (Астраханского) исправительно-трудового лагеря (1932-1950) \ Oriental Studies. 2022. (№ 4, С.682-698 ). Процентиль: Arts and Humanities: History – 66 (https://www.scopus.com/sourceid/21100927989). (Имашев Э. Ж., Муктар А.К.); - 2021 жылғы Ортағасырлық Сарайшық қаласында жүргізілген археологиялық қазба жұмыстары. / Қазақстан археологиясы // 2022. № 2 (16). 111-120 б. DOI: 10.52967/akz2022.2.16.111.120 (Тұрарұлы А., Жумабаев А.);